Zwarte gaten
Zwarte gaten en ander gevaarlijk spul
Door de onophoudende stroom aan vermeldingen van interesse in zwarte gaten (en Mars) door onze leden, bij hun aanmelding als lid, geven we hieronder een aantal educatieve video’s over zwarte gaten. De video’s zijn van Kurzgesagt en The Infographics Show, organisaties die zich richten op het verspreiden van informatie over science in het algemeen. Zo belichten ze dus ook het onderwerp van sterrenkunde.
Hieronder vind je een selectie van onderwerpen die gaan over zwarte gaten, neutronensterren, witte sterren en wormgaten. Vanuit een natuurkundig perspectief is de lijn tussen witte sterren, neutronensterren en zwarte gaten flinterdun. Als je een appel op een neutronenster gooit op de limiet van wat zijn samenstellende neutronen kunnen verdragen, zal hij abrupt instorten tot een zwart gat. Het zit dus allemaal dicht bij elkaar en het zijn overblijfselen van sterren.
De video’s
We tonen in de Youtube videospeler automatisch een Nederlandse ondertiteling bij de in het Engels gesproken tekst. Het kan zijn dat het geluid uitstaat, zet het in dat geval (linksonder) even aan. Bekijk hieronder de 10 video’s die bij elkaar ruim een uur kijk- en leerplezier opleveren. Bij een smartphone moet je wellicht je scherm even 90 graden draaien voor het beste resultaat.
- De ultieme gids over zwarte gaten [12:14 min]
Zwarte gaten zijn de meest krachtige en extreme dingen in het universum en ze zijn enorm raar en gecompliceerd. Wat zou er gebeuren als je erin zou vallen en wat zijn ze eigenlijk? Deze video geeft informatie over de krommingen en kuilen in ruimte en tijd, zwaartekracht, waarnemingshorizon, spaghettificatie, singulariteiten, de ergosfeer, Hawking-straling en meer.
- Zwarte gaten uitgelegd – van geboorte tot dood [5:36 min]
Een eerdere versie van bovenstaande ‘gids’ met iets andere informatie over o.a. kernfusie en het ontstaan en einde van een zwart gat.
- Kunnen zwarte gaten het universum verwijderen – de informatieparadox [9:58 min] (SCR-1)
Zwarte gaten zijn enge dingen. Maar kunnen ze ook de ware aard van het universum aan ons onthullen? Een korte herhaling van wat zwarte gaten zijn, wat Hawkingstraling is, maar ook hoe je ‘simpel’ diamanten kunt maken van koolstof. En wat is die informatieparadox en waarom is een zwart gat als een harddisk? Onder andere Hawkingstraling komt voorbij, maar ook diamanten, een banaan en een eekhoorn (!?!?).
- De Black Hole-bom en Black Hole-beschavingen [8:07 min]
Zwarte gaten (black holes) zijn de grootste verzamelingen van pure energie in het universum en zelfs licht kan er niet meer aan ontsnappen. Maar raken we zo uiteindelijk niet alle energie kwijt aan zwarte gaten en creëren we niet de grootste bom in het universum? Kijk mee en huiver!
- Wat als er een mini-zwart gat in je broekzak zat? [3:07]
Wat zou er met je gebeuren als er plotseling een mini of micro zwart gat ter grootte van een munt in je broekzak zou verschijnen? Dat zoeken we uit in een korte video.
- Neutronensterren – De meest extreme dingen na zwarte gaten! [7:25 min]
Ze behoren tot de meest extreme en gewelddadige dingen in het universum. Gigantische atoomkernen, slechts enkele kilometers in diameter maar zo zwaar als sterren. En ze danken hun bestaan aan de dood van iets majestueus.
- Rare sterren – heel gevaarlijkste spul in het heelal [7:09 min]
Binnen neutronensterren kunnen we de vreemdste en gevaarlijkste stof in het universum vinden: vreemde materie. Wat is dat eigenlijk? Hoe gevaarlijk is het en wat kan het ons vertellen over het ontstaan van het universum?
- Witte dwergen en zwarte dwergen – Het laatste licht voor de eeuwige duisternis [6:02 min]
Alles zal eindigen. Zelfs het universum. Maar in een toekomst die zo ver weg is dat hij de beschrijving tart, zal er nog steeds licht zijn en dus een kans op leven. Het zal rond witte dwergen zijn, de overblijfselen van sterren. Maar zelfs die zullen op een dag vervagen.
- De laatste ster in het universum – rode dwergen uitgelegd [5:37 min]
De laatste ster in het universum zal een rode dwerg zijn. Rode dwergen in het algemeen kunnen geweldige plekken zijn om buitenaardse wezens te zoeken – of planeten voor mensen om een nieuw thuis te vinden nadat ons zonnestelsel is gestorven.
- Wormgaten verklaard – De ruimtetijd doorbreken [8:09 min]
Zijn wormgaten echt of zijn ze gewoon magie, vermomd als natuurkunde en wiskunde? En als ze echt zijn, hoe werken ze dan en waar kunnen we ze vinden?
- Witte gaten – het tegenovergestelde van zwarte gaten? [10:02]
Als je nog nooit van een “wit gat” in de ruimte hebt gehoord, dan ben je niet de enige. Dit witte gat is nog zeldzamer dan een zwart gat en zijn eigenschappen zijn bijna het tegenovergestelde van een zwart gat. Bekijk de nieuwe video voor een meer wetenschappelijke uitleg over het gekke ruimtefenomeen van witte gaten!
Let wel dat de video’s en de ondertitels (behalve die van video 1 en 11) niet door Sterrenkundeclub Radboud zijn gemaakt en alle rechten voorbehouden zijn aan de makers van de video’s. We tonen hier slechts een deep link naar de video’s.
(SCR) Wij hebben de video’s met deze code zelf vertaald en ondertiteld naar het Nederlands.
(SCR-1) Wij hebben de ondertitels van deze video’s geredigeerd en opnieuw gesynchroniseerd in het Nederlands.