Witte dwergen: verborgen lichtjes aan de hemel

Hans Colleges 0

Dode sterren

Op zaterdag 20 april gaat het hoorcollege over witte dwergsterren. We starten om 13:30 uur en eindigen omstreeks 15:30 uur. Halverwege en aan het einde kun je vragen stellen. De spreker is MSc Joris Kersten, promovendus aan de Radboud Universiteit.

Over de lezing

Verreweg de meeste sterren eindigen hun leven als witte dwergster. Toch zien we er vrijwel geen als we met het blote oog naar de hemel kijken.

Dit komt doordat witte dwergsterren lichtzwak zijn. Klein en zonder fusie en ze danken de helderheid die ze hebben aan de warmte die ze tijdens hun geboorte hebben meegekregen. Zeer langzaam worden ze donkerder en donkerder, totdat ze helemaal uitgedoofd zijn.

Achter deze sluier van relatieve donkerheid gaan interessante eigenschappen schuil. Zo veranderen witte dwergen, tijdens hun weg naar duisternis, van binnenuit in kristallen. Niet alle witte dwergen worden oud op zeer lange tijdschaal. Plotselinge en explosieve veranderingen kunnen optreden als een witte dwerg niet alleen is, maar onderdeel van een dubbelster. Dit gebeurt in een cataclysmische variabele.

In deze lezing zal Joris een overzicht geven van wat we weten van witte dwergen en cataclysmische variabelen, met aandacht voor recente ontdekkingen.

Over MSc Joris Kersten

Joris behaalde zijn bachelor en master in natuur- en sterrenkunde aan onze Radboud Universiteit. Nu is hij als promovendus verbonden aan de universiteit.

Hij doet onderzoek naar de radio-emissie van dwergnovae. Een dwergnova is een dubbelster met een witte dwerg die massa ontvangt van zijn partnerster. De invallende massa vormt een schijf rond de witte dwerg. Deze accretieschijf kent regelmatig uitbarstingen, die voor de groep van dichtstbijzijnde dwergnovae goed waarneembaar zijn met een telescoop. Tijdens deze uitbarstingen wordt ook radiostraling uitgezonden, mogelijk afkomstig van een tijdelijk gevormde jet.

Joris is lid van het ThunderKAT-project, dat onderzoek doet met behulp van de MeerKAT radiotelescoop in Zuid-Afrika. Verder kijkt hij graag naar de hemel met de optische telescopen op het dak van het Huygensgebouw, en heeft daar heel wat rondleidingen gegeven. Misschien ook wel aan jou!

Hoe kijk je mee?

Onze hoorcolleges zijn gratis. Als je lid bent dan krijg je telkens voor een lezing een aankondiging. Je kunt dan naar ons mooie auditorium komen in het Huygensgebouw in Nijmegen, met openbaar vervoer of je kunt gratis parkeren. Maar je kunt ook vanuit thuis online meekijken via de livestream (link staat hieronder). Dat laatste is natuurlijk niet zo gezellig als persoonlijk kennismaken met de Radboud Universiteit.

Je hoeft je niet vooraf aan te melden, zorg alleen dat je je inschrijft als lid en dan krijg je vanzelf de link of nog beter: je komt in Nijmegen kijken en maakt kennis met andere jongeren of geïnteresseerden. Zorg ook dat je ons e-mailadres info@sterrenkundeclubradboud.nl in de white list van je e-mailprogramma zet.

Witte dwergen: verborgen lichtjes aan de hemel