Einstein en de sterrenkunde VERVALT

College 1, seizoen 8

LET OP: wegens ziekte vervalt dit college, in plaats daarvan komt prof. dr. Marijke Haverkorn vertellen over het ecosysteem van de Melkweg, in een 2024 update. Dit college is ook eind 2022 gegeven en een deel zal dus herhaling zijn. Maar hé, herhaling is tenslotte onthouden, toch?

Over Albert Einstein zijn boeken volgeschreven en er zijn talloze films en series over hem. In het eerste college van dit nieuwe seizoen komt emeritus prof. Frank Verbunt vertellen over een van de grootste natuurkundigen uit onze geschiedenis en over zijn betekenis voor de sterrenkunde. We starten op zaterdag 12 oktober om 13:30 uur en het einde is tegen 15:30 uur. Je bent van harte welkom in ons Huygensgebouw maar je kunt dan ook de online stream volgen.

Einstein en de sterrenkunde

Albert Einstein (1879 - 1955) was een theoretisch natuurkundige van Joodse afkomst. Hij wordt algemeen gezien als een van de belangrijkste natuurkundigen uit de geschiedenis, naast Isaac Newton. Zelf noemde Einstein overigens Newton als een veel belangrijker natuurkundige dan zichzelf omdat Newton behalve theoretische ook grote experimentele ontdekkingen deed. Einstein werd bekend vanwege de twee relativiteitstheorieën: de speciale relativiteitstheorie (1905) en de algemene relativiteitstheorie (1915) die de speciale relativiteitstheorie uitbreidt door ook plaats in te ruimen voor de zwaartekracht.

Einstein ging hierna zijn nieuwe theorie toepassen op het zonnestelsel en kwam met nieuwe ontdekkingen zoals de periheliumbeweging (de afbuiging van sterrenlicht) en de gravitationele roodverschuiving. Zijn theorieën en de quantummechanica hebben ervoor gezorgd dat men veel meer ging begrijpen van het inwendige van sterren en van de geschiedenis van het heelal.

Verwacht een publieksvriendelijk college voor hen die weten wie Einstein is en al wat over zijn theorieën hebben gelezen of geleerd op school. We gaan her en der de diepte in maar het raakt uiteraard niet het niveau van een bacheloropleiding.

Over em. prof. Frank Verbunt

Frank Verbunt groeide op in Tilburg en promoveerde aan de Universiteit Utrecht. Hij werkte daarna voor het Institute of Astronomy in Cambridge (Engeland) en het Max Planck Instituut (Duitsland). Enkele jaren later keerde hij terug bij de Universiteit Utrecht waar hij hoogleraar hoge-energie astrofysica werd. Toen die faculteit in 2012 werd gesloten vervolgde hij deze functie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Verbunt was tot 2021 bestuursvoorzitter van Stichting Museum Sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht en lid van de Raad van Advies Sonnenborgh. Frank deed en doet nog steeds ontzettend veel aan popularisering van astronomie en schrijft artikelen en columns voor websites en gedrukte bladen.

Zijn boek 'Het Leven Van Sterren' (2010), van protosolaire nevel tot zwarte dwerg of zwart gat, is gericht op VWO’ers met Wiskunde en werd gebruikt in zijn colleges voor eerstejaars studenten Sterrenkunde. Het boek is mogelijk nog verkrijgbaar bij populaire boekwebsites. Tip: vraag Frank Verbunt gerust om een handtekening als je het boek hebt.

Het onderzoek van Verbunt richt zich op onder andere neutronensterren, dubbelsterren, bronnen van röntgenstraling, sterhopen en de geschiedenis van sterrenkunde. Hij werkt hierbij nauw samen met onderzoekers van SRON in Utrecht. In december 2019 nam Verbunt afscheid als hoogleraar.