Achtergrondinfo

Prof. Dr. Marcel Merk was te gast op zaterdag 3 maart 2018 en hij gaf een boeiende lezing over antimaterie, het Higgsboson en zijn werk voor CERN in Zwitserland. Tijdens de oerknal - het ontstaan van ons heelal - werd zowel materie als antimaterie aangemaakt en de uitslag hiervan maakte het heelal zoals wij dat kennen. Antimaterie is de duurste stof ter wereld en wordt gemaakt bij CERN. Bij dit onderwerp is het zo dat er geen hele theorieen zijn en dat het een relatief nieuw onderzoeksgebied is. Er is dus ook geen hele rij wetenschappers die er al tientallen jaren mee bezig zijn. We geven dus wat aanknopingspunten en recente video's, de meeste in het Engels, maar wel met Engelse ondertitels zodat je het toch kunt nalezen als er te snel wordt gesproken.

1. Uitleg
   1. Marcel Merk stelde zijn presentatie beschikbaar. Wil je alles nog eens nakijken over quarks, leptons en bosons? Bekijk en download dan de PDF (21 Mb). Tijdens het laatste college op 26 mei gaan we je overhoren!
   2. Wil je in het Nederlands meer lezen over het supermoeilijke onderwerp van elementaire deeltjes?
      1. Lees meer over het standaardmodel van de deeltjesfysica en de link met kwantummechanica en de speciale relativiteitstheorie.
      2. Bekijk de lijst van deeltjes uit de deeltjesfysica.
2. Belangrijkste wetenschappers
   1. Dit onderwerp is pure Natuurkunde en uiteraard zijn Einstein, Bohr en Kepler en anderen weer in de hoofdrol.
      1. Over Niels Bohr kun je meer lezen op deze pagina over Kwantummechanica.
      2. Lees hier meer over de 16/17e-eeuwse Duitse astronoom, astroloog en wis- en natuurkundige Johannes Kepler.
      3. Over Erwin Schrödinger kun je bij het onderwerp Kwantummechanica meer lezen. 
      4. De Duitser Werner Heisenberg is nog niet genoemd. Hij was een Duitse natuurkundige en een van de grondleggers van de kwantummechanica.
      5. Lees ook meer over Prof. Peter Higgs - een Britse natuurkundige naar wie het Higgsboson is genoemd.
      6. Tot slot noemen we de Britse natuurkundige Paul Dirac. In 1933 deelde hij de Nobelprijs natuurkunde met Erwin Schrödinger.
3. Youtube
   1.  Wil jij echt aan de slag met verbreding over deeltjesfysica? Bekijk en bestudeer dan in 41 videolessen (in het Engels met ondertitels) de colleges van Prof  Michel van Biezen, van het Physics department aan de Loyola Marymount University in Los Angeles, USA.
   2. The Big Bang Machine, een Engelstalige documentaire over de LHC Large Hadron Collider van CERN van PBS NOVA. 

Het onderwerp van het 4e college op zaterdag 13 januari 2018 was: donkere materie en donkere energie. Wederom gaf Thomas een enthousiaste en leerzame uiteenzetting van deze theorieën. Donkere materie is een hypothetische soort materie in het heelal, die niet zichtbaar is met optische middelen en dus niet te detecteren is via de elektromagnetische straling die de aarde bereikt. Om het te onderscheiden van de zichtbare materie wordt het donkere materie genoemd. Ook donkere energie is een theorie over energie in het heelal die verantwoordelijk zou zijn voor de versnelling van de uitdijing van het universum. Donkere energie is overal en gelijkmatig verdeeld in het heelal. Het gedraagt zich alsof het een negatieve zwaartekracht uitoefent.

1. Uitleg
   1. Uiteraard staat er op Wikipedia veel info over deze onderwerpen.
   2. Over donkere energie is op Wikipedia ook interessante achtergrondinformatie beschikbaar. Lees daar meer over de rol van Albert Einstein en het Max Planck instituut.
   3. Op de populairwetenschappelijke website van Quantum Universe, die wordt gemaakt door wetenschappers van o.a. de Universiteit van Amsterdam, staat een duidelijke uitleg over
      1. donkere materie via links in het Nederlands en Engels,
      2. en over donkere energie.
   4. Op de website van KIJK - hét magazine over wetenschap en technologie - staat een voor jongeren interessante uitleg over het gebruik van GPS om donkere materie te zoeken.
   5. Kun je goed overweg met Engels, lees dan de volgende artikelen op de website van NASA:
      1. What Is Dark Matter
      2. Dark Energy Changes the Universe
   6. Lees ook vooral het interessante artikel in het Algemeen Dagblad over de kritische noten van Prof. Dr. Erik Verlinde over het bestaan van donkere materie.
   7. Dit interessante persbericht op de website van ESO geeft ook een andere kijk op donkere materie.
2. Belangrijkste wetenschappers
   1. Lees meer over de rol die de Friese astronoom Jan Hendrik Oort had binnen het onderwerp donkere materie. Naar hem is, zoals jullie welbekend, de Oortwolk vernoemd.
   2. Prof. Dr. Erik Verlinde van de Universiteit van Amsterdam werkt aan een nieuwe theorie die de mysteries van donkere materie en donkere energie in een ander daglicht stellen. Hij heeft zijn eigen gravitatietheorie ontwikkeld, die geldt als een alternatief voor de oerknaltheorie.
      1. Lees ook dit artikel op NemoKennislink.
      2. Of dit artikel op Scientias, waarin hij uitlegt waarom Donkere Materie overbodig is.
3. Youtube
   1. Heb je 40 minuten tijd? En is je Engels goed? Bekijk dan deze documentaire uit 2017 over donkere materie en donkere energie van National Geography.
   2. Wederom in het Engels is deze video over Dark Matter van Dr. Dan Hooper, astronoom bij Fermilab en University van Chicago. Als het Engels te snel gaat, kun je ook nog de Engels ondertiteling aanzetten en het gewoon lezen.
   3. In deze korte clip wordt de publicatie van Prof. Dr. Erik Verlinde over een alternatief voor donkere materie toegelicht.